DDe dominantie van de Amerikaanse internetbedrijven Google, Amazon, Facebook, Apple en Microsoft is een doorn in het oog van veel bedrijven, niet alleen in de EU. Het kreeg dan ook grote bijval toen de Europese Commissie eind 2020 met twee voorstellen kwam om hun bevoegdheden te beperken: een wet voor digitale markten en digitale diensten.

Het is duidelijk dat bedrijven niets als vanzelfsprekend zullen beschouwen. Zelfs voordat het voorstel werd ingediend, lieten gelekte documenten zien hoe Google commissaris Thierry Breton, geïdentificeerd als een belangrijke tegenstander, wilde ondermijnen. Maar dat is slechts een voorlopige smaak. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat de tien grootste technologiebedrijven onlangs 32,75 miljoen euro per jaar aan lobbyen hebben uitgegeven, meer dan welke andere sector dan ook.

Meer dan alleen een chemie- en autobedrijf

In totaal heeft de sector 1.452 geregistreerde lobbyisten in dienst en is er 97 miljoen euro geïnvesteerd. Volgens een onderzoek van de organisaties Lobby Control en Corporate European Observatory bedraagt ​​het budget van Google alleen al 5,75 miljoen euro, gevolgd door Facebook (5,5 miljoen euro), Microsoft (5,25 miljoen) en Apple (3,5 miljoen). Daarachter staat het eerste niet-Amerikaanse bedrijf, Huawei (3 miljoen), gevolgd door Amazon (2,75 miljoen). De “Top 10”-ranglijst werd aangevuld met hardwarebedrijven IBM, Intel, Qualcomm en Vodafone, die elk 1,75 miljoen euro uitgeven.

Ter vergelijking: de tien grootste chemiebedrijven besteden jaarlijks in totaal 18 miljoen euro aan hun lobbyactiviteiten in Brussel. De tien grootste autobedrijven en de tien grootste financiële groepen investeerden elk 10 miljoen euro.

Om dit te analyseren gebruikten de auteurs van het onderzoek gegevens uit het transparantieregister van de EU, waarin bedrijven zelf moeten aangeven hoeveel geld zij ter beschikking stellen voor werknemers, evenementen of kantoorhuur. De cijfers zijn niet perfect, maar wel de enige die beschikbaar zijn, zegt Max Bank van Lobby Control.

De belangrijkste rol van bedrijven is het financieren van denktanks die hen bevoordelen, of het in dienst nemen van adviesbureaus. Google heeft bijvoorbeeld ongeveer 1,3 miljoen euro, bijna een kwart van zijn totale budget, gebruikt om twaalf lobbybureaus opdracht te geven. Hun missie is niets anders dan het beïnvloeden van het publieke debat. Ze verspreiden momenteel het woord dat al te strenge regelgeving de EU verder achter zich zal laten op technisch gebied en haar concurrentie met China zal verzwakken.

46 vergaderingen met Google

Naast de middelen die aan lobbywerk werden toegewezen, onderzochten de auteurs van dit onderzoek ook het aantal bijeenkomsten dat lobbyvertegenwoordigers met de Commissie hielden. Sinds het aantreden van voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, eind 2019, zijn er 46 bijeenkomsten geweest met alleen Google, gevolgd door Facebook en Microsoft met elk 40 bijeenkomsten en Amazon met 20 bijeenkomsten. Apple en Huawei hadden elk veertien contacten met de Commissie.

Hun dominantie was even sterk op bijeenkomsten die specifiek waren gepland voor de twee nieuwe digitale wetten. De auteurs hadden kritiek op het feit dat driekwart van de 270 bijeenkomsten werd gehouden door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en minder dan een vijfde door niet-gouvernementele organisaties. De nadruk ligt op de wet op de digitale markten, gewoonlijk DMA genoemd naar de Engelse afkorting, die bedoeld is om misbruik van marktmacht te beperken door middel van een lijst met verboden gedragingen.

Voor Lobby Control en het Corporate European Observatory laat dit onderzoek zien dat de EU strengere lobbyregels nodig heeft. Dit geldt vooral voor de Raad van Ministers, waar de transparantie ontoereikend is. Vooral landen als Ierland, Luxemburg en Estland zijn toegangspoorten voor internetbedrijven om de EU-regelgeving aan te passen aan hun behoeften.