In een ongekende zaak staan drie Belgische artsen terecht in Gent op beschuldiging van het onrechtmatig vergiftigen van een patiënt wiens leven zij hielpen beëindigen.
Tine Nys, 38, stierf op 27 april 2010 omringd door zijn familie.
Zijn broers voerden aan dat zijn dood volgens de Belgische euthanasiewetten niet had mogen worden toegestaan en dat deze op amateuristische wijze was uitgevoerd.
Euthanasie en hulp bij zelfdoding werden in 2002 onder strikte voorwaarden in België gelegaliseerd.
De familie van Nys voerde aan dat de reden dat Nys een einde aan zijn leven wilde maken, een mislukte relatie was, en verre van een “ernstige en ongeneeslijke aandoening” zoals vereist door de Belgische wet.
De drie artsen uit Oost-Vlaanderen die zullen worden berecht, zijn niet bij naam genoemd, maar onder hen bevinden zich zowel de arts die de dodelijke injectie heeft toegediend als een voormalig Nys-arts en psychiater. Als ze schuldig worden bevonden, kunnen ze lange gevangenisstraffen krijgen.
Iets soortgelijks gebeurde vorig jaar voor het eerst in een Nederlandse rechtbank, toen een arts werd vrijgesproken van het niet controleren van de toestemming van een 74-jarige vrouw met dementie die in 2016 overleed.
Wat zei zijn zus?
Deze 38-jarige vrouw leed als kind aan ernstige psychische problemen en probeerde op jonge leeftijd zelfmoord te plegen. Maar zijn zussen, Lotte en Sophie, houden vol dat zijn ziekte niet ongeneeslijk is, zoals vereist door de Belgische wet, maar dat ze last hebben van stress als gevolg van het stuklopen van hun relatie. Hij had al vijftien jaar geen psychiatrische behandeling gehad.
Bij Nys was twee maanden voor zijn dood de diagnose autisme gesteld en hij had geen behandeling voor de ziekte gekregen, zeiden ze.
De zaak zal waarschijnlijk neerkomen op wat wordt bedoeld met “aanhoudend en ondraaglijk lijden”, wat ook een sleutelrol speelt in de Belgische wetgeving.
De broers klaagden ook over de fout van de dokter door Tine een dodelijke injectie te geven.
“Hij vergeleek haar dood met de dood van een huisdier dat pijn had en een injectie kreeg”, vertelden ze in 2016 aan de Vlaamse televisie.
“Hij vroeg onze vader ook om de naald in zijn arm te houden, omdat hij vergat gips mee te nemen. Toen hij stierf, vroeg hij onze ouders of ze door een stethoscoop wilden luisteren om er zeker van te zijn dat zijn hart echt niet meer klopte.”
Advocaten van de drie artsen klaagden dat hun cliënten bijna als moordenaars werden behandeld, ook al handelden ze te goeder trouw.
Wat zijn de euthanasiewetten in België?
Een patiënt moet juridisch bekwaam en bij bewustzijn zijn als hij probeert een einde aan zijn leven te maken. Dergelijke verzoeken moeten vrijwillig, weloverwogen en herhaald zijn.
Als de patiënt naar verwachting niet in de nabije toekomst zal overlijden, moet de arts een tweede arts raadplegen en minimaal één maand vanaf het verzoek wachten voordat euthanasie wordt uitgevoerd. Het staat artsen vrij om euthanasie uit te voeren als aan de voorwaarden wordt voldaan, of te weigeren als ze dat niet willen.
Afgelopen oktober maakte de 40-jarige bekende Belgische paralympiër Marieke Vervoort een einde aan haar leven, elf jaar nadat ze een brief had ondertekend waarin artsen toestemming kregen haar leven te beëindigen. Hij leed aan een ongeneeslijke degeneratieve spierziekte die constante pijn, spasmen en verlamming in zijn benen veroorzaakte. Hij won goud en zilver op de Paralympische Spelen van Londen in 2012.
De zussen van Tine Nys benadrukken dat zij euthanasie in sommige gevallen noodzakelijk vinden, maar willen dat de wet duidelijker wordt.
Sinds 2014 staat België toe dat minderjarigen, net als volwassenen, hulp krijgen bij het sterven als ze ernstig ziek zijn en pijn hebben, en als ze toestemming van hun ouders hebben.
Volgens Belgische media waren er in 2018 2.357 gevallen van euthanasie, wat neerkomt op ruim zes gevallen per dag. Het merendeel betrof mensen ouder dan 60 jaar en vond plaats in Noord-Vlaams België.
“Typische tv-ninja. Popcultuurliefhebber. Webexpert. Alcoholfan. Wannabe-analist. Algemene baconliefhebber.”