Het gebeurde donderdagavond rond 19.00 uur in het centrum van Brussel. Een politieauto stopt bij een rood licht bij het Nordbahnhof, een man met een mes nadert en er ontstaat een ramp. De man stak een rijdende agent in de nek, snelde naar de passagierszijde en stak een tweede agent in de rechterarm. De man riep “Allahu Akbar”, zei de tweede politieagent toen hij om hulp riep.

De haastige kameraden stopten de dader met verschillende schoten en arresteerden hem. Alle hulp kwam te laat voor de politieagent, die gewond raakte aan de nek, en het enige dat in het ziekenhuis kon worden vastgesteld, was zijn dood. Politie nummer twee moet geopereerd worden, zijn toestand is stabiel, zei hij vrijdag. De grote vraag is nu: hebben de Belgische veiligheidsdiensten in dit geval gefaald?

De man heeft de hulp ingeroepen van een psycholoog

Vrijdag bleek dat de vermoedelijke dader Yassine N., 32 jaar oud, op de lijst stond van het Belgische antiterreurbureau Ocam, dat rapporteert aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Justitie. N. heeft meerdere strafbladen en zat tussen 2013 en 2019 in de gevangenis. Maar wat meer is: de man waarschuwde de politie pas op donderdagochtend, uren voor het misdrijf.

Hij meldde zich uit eigen beweging op het politiebureau. Daar sprak hij over zijn haat tegen de politie, dreigde hij met geweld – en vroeg hij een psycholoog om hem te helpen. De politie vroeg vervolgens bij het OM dwangopname op de gesloten psychiatrische afdeling, maar kreeg informatie: Hiervoor is geen wettelijke basis, de man is immers vrijwillig verschenen. Agenten brachten hem vervolgens naar een kliniek en lieten hem achter onder de hoede van doktoren en verpleegsters. Toen ze een paar uur later belden om naar hem te vragen, kregen ze antwoord van de kliniek: de man was vrijgelaten.

Vanwege zijn schotwond werd de vermeende dader pas vrijdagavond vernomen. Aanklagers hebben een zaak tegen hem geopend wegens moord en poging tot moord in terroristische context. Er moet echter ook worden verduidelijkt hoe een man die op de lijst van mogelijke terroristen staat en duidelijk uit de hand is gelopen, onbeheerd kan worden achtergelaten nadat hij zelf naar de politie is gegaan.

Over drie weken begint in Brussel een grote terreurtest, die de aanslagen van 22 maart 2016 moest voltooien. 32 mensen stierven toen, de vanuit Brussel opererende terroristische cel die de verwoestende aanslagen in Parijs op 13 november 2015 had gepleegd, was verantwoordelijk. De Belgische veiligheidsautoriteiten zouden destijds ernstige tekortkomingen moeten worden verweten. Er is nu geen bewijs dat de misdaden van donderdagavond waren gepland of toegewezen aan een terroristisch netwerk. Maar de dood van een jonge politieagent doet twijfels rijzen over de vraag of de veiligheidsdiensten daadwerkelijk iets geleerd hebben.