De ergste aardbeving in België vond plaats in 1692, ongeveer 300 jaar geleden. Het epicentrum van de aardbeving lag in Verviers (provincie Luik). De omvang van de aardbeving werd geschat op 6,5, wat behoorlijk ernstig is, zegt seismoloog Koen Van Noten.

“Algemeen wordt aangenomen dat de kans op een grote aardbeving slechts eens in de 300 jaar voorkomt. “Dit is echter slechts gebaseerd op twee geregistreerde gevallen, uit de 14e eeuw en de 17e eeuw”, aldus Van Noten. Er bestaat dus uiteraard geen lange, gedocumenteerde geschiedenis van aardbevingen in België op basis waarvan statistische aannames kunnen worden gedaan, merkte de seismoloog op.

De aardbeving in Verviers (1692) was de grootste aardbeving die hier werd geregistreerd, maar in de 20e eeuw was er ook een reeks aardbevingen die ook levens eisten. “In Zulzeke, vlakbij Oudenaarde (Oost-Vlaanderen), werd in 1938 een aardbeving met een kracht van 5,8 gemeten. In 1983 werd in Luik een aardbeving met een kracht van 5,1 gemeten. De meest recente grote aardbeving vond in 1992 plaats in Roermond, net over de grens in Nederland. Het werd in heel België gevoeld. De magnitude was 5,8.”

Statistische voorspellingen

Helaas is het voorspellen van aardbevingen nog steeds niet mogelijk, zei Van Noten. “De aardbeving werd geregistreerd op het moment dat deze plaatsvond. ‘Het is onmogelijk om van tevoren te weten dat er volgende week een aardbeving zal plaatsvinden’, zei hij.

Maar de geschiedenis leert ons dat we ons op enigszins actief terrein bevinden. Door gegevens op te slaan en seismometers te gebruiken, gevoelige meetinstrumenten, kunnen we zien welke gebieden gevoeliger zijn voor aardbevingen dan andere gebieden en hoe vaak aardbevingen daar voorkomen. Zo kun je de waarschijnlijkheid van een aardbeving wel statistisch berekenen, maar niet voorspellen, legt Van Noten uit.

“Ons instrument is relatief nieuw. We hebben alleen de afgelopen 100 jaar aardbevingen kunnen meten. Als gevolg hiervan ontbreekt het ons nog steeds aan de informatie om statistische voorspellingen te doen.”

25 seismometers in België

Op de afdeling seismologie van de Koninklijke Sterrenwacht van België deed Van Noten onderzoek naar aardbevingen in ons land. “In België hebben we momenteel ongeveer 25 seismometers die we opslaan bij de Sterrenwacht. We proberen ook onze aardbevingscatalogus aan te vullen met behulp van onze geschiedenisteksten en de geschiedenis van de ondergrondse geologie.”

Kortom, waar er ook maar een breuklijn is, is de mogelijkheid van een aardbeving reëel. In België liggen deze breuklijnen vooral in het oostelijke deel van ons land, grenzend aan Nederland, en in de Ardennen, rond de regio’s Verviers en Luik, legt Van Noten uit. “De breuklijn in de regio Oost-Limburg is actief. “Elke paar weken of maanden is daar een aardbeving, maar die is niet voelbaar”, verzekerde Van Noten ons snel.

De website van de Koninklijke Sterrenwacht van België volgt systematisch aardbevingen in ons land op. De laatste aardbeving vond plaats op 26 augustus. “Het gebeurde in Francorchamps, in de provincie Luik. De aardbeving had een kracht van slechts 1,5 en was niet voelbaar’, aldus Van Noten.