De Haan (dpa/tmn) – Schattige alkooframen en torens, prachtig versierde balkonleuningen – wie door De Haan wandelt, voelt zich getransporteerd naar de 19e eeuw. Bezoekers worden betoverd door de charme van de badplaats.

De drie kilometer lange rondwandeling – Erfgoedwandernroute Belle poque midden in de duinen – leidt naar geschiedenis en verhalen. Zelfs het startpunt van de rondweg bij de tramhalte is vrij ongebruikelijk. “Cocq sur mer” staat schattig op de bushalte geschreven. Aan de kust werd in die tijd Frans gesproken. Tegen het einde van de 19e eeuw ontdekten rijke aristocraten en industriëlen uit Antwerpen, Brugge en Brussel de aantrekkingskracht van zomerresorts aan de Noordzee.

Ze reisden aanvankelijk met de trein naar Oostende en moesten daar overstappen. Het laatste deel van de tocht naar het dorp De Haan is bedekt met hobbelige hellingen, een pittige tocht.

Maar dat veranderde in 1885, toen de stoomtramlijn tussen Oostende en Blankenberge openging. Een jaar later is De Haan ook met de tram te bereiken en begint de verandering van een onbekende kustvisser naar een luxe badplaats.

Wandel naar binnen, zwem eruit

Mensen lopen langs de strandpromenade van De Haan in het mooie tijdperk Belle poque. Kijken en gezien worden, dat is het enige dat telt. Door gesprekken te voeren met oude vrienden en nieuwe kennissen, kunnen zowel zaken als getrouwde stellen worden gestart. De frisse zeelucht heeft een verfrissend effect.

Tussen het strand en de tramhalte Cocq sur mer verrezen luxe hostels: Grand Hôtel Bellevue opende in 1912 op slechts een paar honderd meter, in 1929 gevolgd door Hotel Astoria met art-deco-elementen op de gevel. Beide hotels staan ​​nog in de traditie van luxe hotels.

Erfgoedwandernroute is een erfenisroute die teruggaat in de tijd. Sinds het einde van de 19e eeuw herkenden slimme zakenlieden uit Antwerpen, Brugge en Oostende de tekenen des tijds: badvakanties aan het Noordzeestrand stonden op het punt van bloeien.

Op 27 mei 1889 stelde de Belgische staat zo’n 50 hectare duingebied aan hen als grondeigenaren in concessie (Vlaams: Concessie) ter beschikking in een erfpachtovereenkomst van 90 jaar.

Luxe wijk volgens Britse villatuinideeën

Particulieren kunnen nu percelen grond leasen van ondernemers en er vakantievilla’s bouwen. In 1910 ontwierpen architect Aken en stedenbouwkundige Josef Stübben – hij plande ook Neustadt Keulen – de hele woonwijk.

Stübben ontwierp het Concessiegebied vanuit het idee van een Engelse villatuin. Het centrale plein wordt een cirkelvormige “La Potinière” met verschillende tennisbanen, een midgetgolfbaan en een speeltuin.

De huizen moesten gebouwd worden in een typische landelijke stijl combinatie met rode pannendaken, witte stenen gevels en een Anglo-Amerikaanse uitstraling met vakwerk, hoektorens en Art Deco elementen die destijds populair waren. Bouwen is ten strengste verboden. De glorieuze Franse badplaats Arcachon bij Bordeaux stond model voor de bouwstijl.

Beleggers mijden liever De Haan

Toen in 1979 het erfelijke bouwcontract afliep en de wijk Concessie weer staatseigendom werd, leek het lot van de wijk bepaald. Zullen investeerders nu de kostbare duingrond innemen? De grijze betonnen flatgebouwen die daar als ergens anders uit de jaren zestig langs de 65 kilometer lange kust instortten?

Daar bleef het niet bij, want omwonenden en toeristen protesteerden. Beleggers mijden immers De Haan vanwege het verbod op het bouwen van winstgevende hoge gebouwen. Concessiewijk, verschillende historische gebouwen en schuilplaatsen bij de tramhalte werden in de daaropvolgende jaren, tot 1995, geleidelijk onder de bescherming van het monument geplaatst.

© dpa-infocom, dpa:220301-99-338665/6