BRUSSEL (AP) – De laatste keer dat er in 2019 federale verkiezingen in België werden gehouden, duurde het bijna achttien maanden voordat een nieuwe premier kon worden beëdigd als leider van een coalitieregering van zeven partijen.

Het wachten duurde nog langer na de verkiezingen van 2010, toen het land er 541 dagen over deed om een ​​regering te vormen, wat nog steeds een wereldrecord is.

De Belgische kiezers keerden zondag in het hele land terug naar de stembus, samen met de verkiezingen voor de Europese Unie, te midden van een stijging van de rechtse en linkse groepen in het land. De stemming zou ingewikkelde onderhandelingen kunnen betekenen in een land met 11,5 miljoen mensen, verdeeld door taal en diepe regionale identiteiten.

België is langs taalkundige lijnen verdeeld, met Franstalig Wallonië in het zuiden en Nederlandstalig Vlaanderen in het noorden, en regeringen zijn altijd gevormd door coalities bestaande uit partijen uit beide regio’s.

Uit recente opiniepeilingen blijkt dat er nieuwe problemen aan de horizon zijn.

De twee Vlaams-nationalistische partijen staan ​​klaar om het grootste aandeel van de stemmen in Vlaanderen te verwerven, terwijl het extreemrechtse Vlaams Belang, dat de onafhankelijkheid van Vlaanderen steunt, naar verwachting meer dan 25% van de stemmen zal winnen. Vlak daarachter behaalde de extreemrechtse nationalistische Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) ongeveer 20% van de stemmen.

In Franstalig Wallonië zal de Socialistische Partij naar verwachting een kwart meer stemmen krijgen dan de liberalen en de linkse Belgische Arbeiderspartij. Het armere Wallonië – waarvan de neergang begon in de jaren zestig toen de Vlaamse economie een hoge vlucht nam – heeft traditioneel de neiging om de nationale eenheid te steunen, aangezien de regio waarschijnlijk moeite zou hebben om op eigen kracht economisch te overleven.

Als deze lokale voorspellingen worden bevestigd, zal het vormen van een regering uiterst moeilijk zijn, vooral als Vlaams-nationalisten zich aansluiten bij extreemrechtse groeperingen op regionaal niveau, een stap die hen waarschijnlijk zou uitsluiten van coalitiegesprekken met gematigde partijen.

De Belgische kiezers kozen zondag niet alleen een nieuw federaal parlement, maar ook regionale parlementen en leden van het Europees Parlement.

Sophie Wilmes, de pro-business liberale voormalige interim-premier, heeft gewaarschuwd dat ze zich niet zal engageren in mogelijke coalitiegesprekken met rechtse of linkse groepen. Ook voorspelde hij ‘grote problemen’ als er een alliantie tussen de N-VA en het Vlaams Belang zou komen, iets wat N-VA-leider Bart De Wever tot nu toe heeft uitgesloten.

“Dit zal de vorming van een federale regering vrijwel onmogelijk maken”, werd hij door de Belgische media geciteerd. “Niemand wil een coalitie vormen met een partij die gelieerd is aan het Vlaams Belang.”

De opkomst van de anti-immigranten- en separatistische groepering Vlaams Belang weerspiegelt een trend waarbij populistische en extreemrechtse partijen de afgelopen jaren in de hele Europese Unie winst hebben geboekt. Maar in België is het Vlaams Belang tot nu toe uitgesloten van deelname aan de regering, omdat andere Vlaamse partijen beloofden hem van de macht uit te sluiten.

Volgens Laura Jacobs, politicoloog aan de Universiteit Antwerpen, is een van de belangrijkste troeven van het Vlaams Belang dat het niet deelneemt aan de huidige regering onder leiding van de liberaal Alexander De Croo.

“We zagen de groeiende ontevredenheid onder de kiezers, veel negatieve emoties, en de partij slaagde erin deze woede te kanaliseren en een oplossing te realiseren voor het wantrouwen jegens de politieke klasse in Vlaanderen”, zei hij in een artikel voor Het Onderzoeks- en Studiecentrum, op de Robert Schumanstichting.

“Uit peilingen blijkt dat weinig kiezers zich vertegenwoordigd voelen door de heersende politieke klasse, en het Vlaams Belang speelt in dit gevoel een grote rol”, zei hij.

Het is ook onduidelijk of de socialisten en radicaal-links na de verkiezingen een gemeenschappelijke basis kunnen vinden en zich kunnen verenigen met de Groenen, vooral gezien de dubbelzinnige opvattingen van de Arbeiderspartij over de westerse steun voor Oekraïne en de NAVO.