“Ik weet niet hoe u hierover denkt, maar ik ben erg boos”, zei Europarlementariër Terry Reintke (Groene Partij/EFA) tijdens een plenair debat over het uitbannen van gendergerelateerd geweld op donderdagochtend (23 november).

Het twee uur durende debat was het eerste op de agenda van de leden van het Europees Parlement op de laatste dag van de plenaire zitting van november in Straatsburg. Het begint om 9.00 uur. De vergaderzaal was vrijwel leeg, of nauwelijks bezet door de sprekers zelf – van wie de meesten vrouwen waren.

Volgens schattingen van EU-waarnemers waren er 46 vrouwelijke parlementsleden aanwezig en spraken er zes namens hun fractie, plus 16 mannelijke parlementsleden.

Maar hun boodschap is krachtig, en de consensus onder de leden van het Europees Parlement omvat ongetwijfeld het hele politieke spectrum: de EU heeft een krachtige richtlijn nodig om geweld tegen vrouwen uit te bannen – en de Raad moet stoppen met het belemmeren van de onderhandelingen.

“Nu dringt de tijd om deze richtlijn vóór de volgende Europese verkiezingen ten uitvoer te leggen”, benadrukte Dubravka Šuica, vice-president van de Europese Commissie. “We moeten blijven aandringen op vooruitgang.”

Op 8 maart 2022 heeft de commissie een nieuwe richtlijn voorgesteld ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld om een ​​minimumniveau van bescherming in de hele EU te creëren. Tot nu toe bestaat er geen juridisch kader van de Europese Unie dat dit regelt.

Het EU-parlement kwam in juli 2023 tot een gezamenlijk standpunt, maar de raad begon een juridische strijd over het gezag van de EU op dit gebied – waardoor alle inspanningen om de richtlijn ten uitvoer te leggen voordat dit mandaat afloopt, werden uitgesteld.

“Waarom haasten de lidstaten zich niet naar dit doel, weigeren ze eerlijk te zijn en zeggen ze dat we dit fenomeen nooit zullen overwinnen zonder sterke relaties en seksuele voorlichting?” zei Europarlementariër Frances Fitzgerald (Europese Volkspartij).

De lidstaten hebben alle verwijzingen naar het misdrijf verkrachting uit de ontwerptekst verwijderd en zijn het zelfs niet eens geworden over een gemeenschappelijke definitie van verkrachting.

De raad zelf was intern verdeeld, waarbij de meerderheid van de landen, waaronder Frankrijk en Duitsland, zich verzetten tegen de opname van verkrachting in de definitieve tekst, terwijl andere landen, zoals België, Griekenland en Italië, dit steunden.

Aan de andere kant draait het geschil tussen de EU-instellingen over de definitie van verkrachting om de vraag of verkrachting als zodanig moet worden beschouwd wanneer er geen toestemming is (zoals voorgesteld door het parlement) of wanneer geweld wordt gebruikt door de agressor, zoals voorgesteld. door meerdere lidstaten.

“Vrouwen zijn in staat toestemming te geven en mannen zijn in staat deze te respecteren”, zegt Europarlementariër Karen Melchior van de groep Renew Europe.

“Alleen ‘ja’ betekent ja. Seks zonder toestemming is verkrachting. Dit moet duidelijk zijn en moet in de richtlijn worden opgenomen”, benadrukte Iratxe García Pérez, leider van de Socialisten en Democraten (S&D) in het parlement.

“En de seksuele uitbuiting van een vrouw verkoopt niet alleen haar lichaam, maar dwingt haar ook om seks te hebben zonder haar toestemming”, aldus García Pérez.

Het Parlement staat niet alleen in deze juridische strijd om de bevoegdheid. Het uitvoerend orgaan van de EU heeft vastgesteld dat het misdrijf verkrachting binnen de bevoegdheid van de EU valt.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei dit zelf in haar jaarlijkse State of the Nation-toespraak: “Nee betekent nee. Er kan geen echte gelijkheid zijn zonder vrijheid van geweld”, zei ze in september.

“Als we in het parlement de eerste keer dat een lidstaat een juridische kwestie ter sprake brengt, opgeven, krijgen we niets. Maar als we vechten, kunnen we slagen”, concludeerde Reintke.