Dat er een loonverschil is tussen mannen en vrouwen “is geen mythe, het is een feit”, zegt Carmen Treml van Agenda Austria. Discriminatie is echter niet de schuld, aangezien een groot deel van de inkomensongelijkheid kan worden verklaard door de ouderlijke verantwoordelijkheden en carrièrekeuzes van vrouwen, volgens economen van door het bedrijfsleven gefinancierde instellingen.

In Oostenrijk is de loonkloof tussen mannen en vrouwen, d.w.z. de genderspecifieke loonkloof tussen mannen en vrouwen, in de loop der jaren kleiner geworden, maar de loonkloof bij moeders, d.w.z. de loonkloof die verband kan houden met kinderopvang, neemt toe . Zwangerschapsverlof wordt door moeders opgenomen in 96 procent van alle partnerschappen, slechts een op de drie Oostenrijkse echtparen met kinderen van beide ouders werkt voltijds, terwijl het EU-gemiddelde iets meer dan 50 procent bedraagt.

Terwijl de lonen over het algemeen stijgen naarmate werknemers ouder worden, is dit niet het geval voor vrouwen met kinderen: na zwangerschapsverlof werken velen slechts in deeltijd of keren ze nooit meer terug naar het werk.

Het quotum van deeltijdvrouwen neemt aanzienlijk toe met de geboorte van een kind, verwijst Treml naar gegevens van Statistics Austria. Aan de andere kant is het aandeel mannen met kinderen dat in deeltijd werkt zelfs nog lager dan dat van mannen zonder kinderen. Opvallend is ook dat bijna de helft van de kinderloze vrouwen tussen de 45 en 54 jaar in deeltijd werkt. “Ik denk dat het veel te maken heeft met subjectieve voorkeur en misschien niet met het aanbod”, zei Treml in een interview met APA. De algemene tendens naar deeltijdwerk, zowel voor mannen als voor vrouwen, zal op lange termijn een probleem vormen voor het sociale systeem.

De zorg voor kinderen of familieleden die zorg nodig hebben, is de meest genoemde reden voor vrouwen om in deeltijd te werken. Er zijn echter grote regionale verschillen: terwijl negen van de tien kinderen in Wenen zo worden opgevoed dat hun ouders fulltime kunnen werken, is dat in Vorarlberg, Tirol of Stiermarken nog niet eens de helft.

De hele dag zorg is een basisvereiste voor een hogere arbeidsparticipatie van vrouwen, benadrukte Treml. Want zonder 24-uurszorg zouden veel vrouwen besluiten om uitsluitend om financiële redenen voor hun eigen kinderen te zorgen, aangezien de kosten van de zorg vaak hoger zijn dan het extra loon – ze trappen in de “deeltijdval”.

Maar volgens Treml is goed ouderschap alleen niet voldoende. Ook in Wenen is de voltijdse tewerkstelling van vrouwen de afgelopen twee decennia aanzienlijk gedaald. Minder dan de helft van alle werkende vrouwen werkt meer dan 35 uur per week. Ook bij mannen is er een trend naar kortere wekelijkse uren.

De Oostenrijkse agenda ziet hiervoor een belangrijke reden in de hoge belastingdruk op arbeid en in fiscale ontwikkelingen. In de EU wordt arbeid in België en Duitsland zwaarder belast dan in Oostenrijk, waarbij de belastingdruk in de middeninkomensgroep sterk toeneemt. Het is daarom niet aantrekkelijk om de werktijd te verlengen.

Vrouwen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van het tekort aan geschoolde arbeidskrachten, maar een basisvereiste daarvoor is het uitbreiden van de mogelijkheden voor kinderopvang, stelt economisch onderzoeker Agenda. Het gaat niet alleen om de kleuterschool, het gaat ook om de hele dag school.

Hoge inkomstenbelastingtarieven zouden alleen van toepassing moeten zijn op inkomens die hoger zijn dan het huidige, en een speciale belastingvermindering voor voltijdse werknemers zou voltijds werken aantrekkelijker kunnen maken, adviseerde hij. De vrijstelling kan ook worden ingesteld: hoe hoger het aantal uren, hoe hoger de uitsluitingsgrens.

Ook het marginale loon met de huidige grens van 500,91 euro per maand is oneerlijk en moet volgens de aanbevelingen daarom worden afgeschaft. De woon-werkvergoeding moet worden aangepast en wordt alleen volledig uitbetaald als u voltijds werkt.

De Oostenrijkse agenda wil ook een hervorming van het zwangerschapsverlof, dat in Oostenrijk al lang bestaat en bijna uitsluitend door vrouwen wordt gebruikt. Het moet tussen de ouders worden verdeeld en teruggebracht tot maximaal één jaar per paar. Te lang wegblijven van de arbeidsmarkt leidt tot lagere pensioenaanspraken en vergroot daarmee het risico op armoede op oudere leeftijd.