Het aantal vacatures in de EU in 2022 is op een recordhoogte, maar hervorming van het belasting- en uitkeringsstelsel kan een sleutelrol spelen bij het aanpakken van dit tekort aan arbeidskrachten, aldus een nieuw rapport van de Europese Commissie.
In 2022 maakt de pandemie het voor bedrijven nog moeilijker om werknemers te vinden om de aangeboden banen in te vullen. Het leegstandspercentage was 2,9 procent, vergeleken met 1,2 procent in 2013 – en de gegevens gaan pas terug tot 2008.
Arbeidstekorten zijn een van de meest urgente problemen waarmee de Europese arbeidsmarkt wordt geconfronteerd, waarbij sommige sectoren, groepen en landen meer worden getroffen dan andere.
Zo is de schaarste groter in sectoren als de zorg, bouw, wetenschap of techniek en hebben landen als Nederland, België en Oostenrijk de hoogste percentages in de EU.
Groene en digitale transities en een vergrijzende bevolking zullen deze situatie voor zowel hoog- als laaggeschoolde werknemers verder verergeren.
In deze context zou een hervorming van het belasting- en uitkeringsstelsel de financiële prikkels om te werken kunnen vergroten, wat op zijn beurt zou kunnen helpen om het tekort aan arbeidskrachten aan te pakken door meer mensen aan te moedigen betaald werk aan te nemen.
De bevindingen van het rapport van de commissie, waarin een reeks hypothetische hervormingen van de belastingstelsels van Oostenrijk, Hongarije, Italië, België en Spanje werden geanalyseerd, tonen aan dat gerichte maatregelen een grotere impact hebben op het arbeidsaanbod (en dus op de economie) dan tussen landen. de gemeente verlaagt de personenbelasting.
Het effect op de arbeidsparticipatie was vier keer groter voor hervormingen gericht op mensen met een laag inkomen dan voor algemene verlagingen van de personenbelasting.
Dit komt omdat het verlagen van de personenbelasting voor laagverdieners hun netto-inkomen verhoogt (wat ze verdienen na belastingen, socialezekerheidsbijdragen en andere inhoudingen) en dus hun financiële prikkel om te werken.
Voor een grotere impact, aldus het rapport, zouden EU-landen een belastingvermindering voor het inkomen kunnen invoeren, een terugbetaalbaar bedrag dat varieert naargelang het inkomen en het aantal gewerkte uren, tot een maximum van 80 procent van het gemiddelde maandloon. Als de creditscore hoger is dan de door de werknemer verschuldigde inkomstenbelasting, heeft de werknemer recht op teruggaaf van het verschil. Deze voordelen fungeren als hefboom voor huishoudens met een laag inkomen.
In de praktijk, merkt het rapport op, hebben deze hervormingen geleid tot een grotere verlaging van het gemiddelde belastingtarief dat wordt betaald door mensen met lagere inkomens – tegen dezelfde kosten voor de begroting.
Het rapport laat ook zien dat paren die samen belasting betalen in landen als België en Spanje, werknemers met een secundair inkomen, die meestal vrouwen zijn, ontmoedigen om te werken.
“Afstappen van gedeelde systemen kan leiden tot een toename van het aanbod van secundaire – meestal vrouwelijke – arbeid”, stelt het rapport.
Momenteel werken bijna 11 procent meer mannen dan vrouwen in de werkende leeftijd. De loonkloof tussen mannen en vrouwen bleef op 13 procent.
De impact van deze verschuiving zal groter zijn voor huishoudens met een hoog inkomen, want in een progressief belastingstelsel geldt: hoe hoger het inkomen van de hoofdkostwinner, hoe hoger het tarief voor de bijverdieners.
Belastinghervormingen kunnen mensen aanzetten tot werken en daardoor de belastinginkomsten verhogen. De extra inkomsten zullen de schatkist van het land voor België met 0,15 procent van het bbp verhogen en voor Spanje met 0,24 procent om extra stimulansen te bieden voor meer mensen om te werken.
Hervorming van de belasting- en uitkeringsstelsels kan helpen de arbeidsparticipatie te vergroten, maar ook belemmeringen voor de toegang tot betaald werk wegnemen.
Het bieden van toegang tot betaalbare kinderopvang zou daar één van kunnen zijn, aangezien bijvoorbeeld in Tsjechië de nettokosten voor kinderopvang nog steeds goed zijn voor meer dan een derde van het gemiddelde inkomen van een vrouw.
“Een adequaat aanbod van kinderopvang verhoogt de werkgelegenheid van vrouwen, vermindert kinderarmoede en levert op de lange termijn een positief fiscaal rendement op”, merkt het rapport op.
“Typische tv-ninja. Popcultuurliefhebber. Webexpert. Alcoholfan. Wannabe-analist. Algemene baconliefhebber.”