In een strijd tussen werknemers en giganten in de gig-economie behaalde Uber maandag een zeldzame overwinning toen een rechtbank in Californië een staatswet handhaafde die het bedrijf toestond zijn chauffeurs te behandelen als onafhankelijke contractanten in plaats van werknemers.

De uitspraak gaat in tegen een bredere trend van rechtbanken die app-gebaseerde en on-demand bedrijven zoals Uber en Deliveroo opdracht geven om de arbeidsrechten van hun chauffeurs en passagiers te verbeteren.

AFP blikt terug op enkele van de zaken die de afgelopen jaren de krantenkoppen hebben gehaald:

Engeland kreeg vakbondsbescherming

In mei 2021 stemde Uber in met een “historisch” pact met een Britse vakbond om zijn 70.000 chauffeurs in Groot-Brittannië te vertegenwoordigen, nadat een uitspraak van de rechtbank hun werknemersrechten had verleend.

Volgens het pact verzekert Uber de arbeidsstatus van zijn Britse chauffeurs met voordelen zoals een minimumloon en betaald verlof.

In juni 2022 sloot Uber ook een deal met de Australian Transport Workers Union om zijn 100.000 chauffeurs en bezorgers meer bescherming te bieden.

Spanje pioniert met ‘wet van automobilisten’

Spanje was het eerste land dat de status regelde van mensen die voedsel bezorgen op de fiets of scooter.

De “Rider Law” van augustus 2021 schrijft voor dat ze moeten worden behandeld als werknemers en niet als zelfstandigen.

Niet lang daarna trok Deliveroo zich terug uit Spanje.

In februari 2023 ging de aandacht naar Amazon, met een uitspraak van de arbeidsrechtbank dat meer dan 2.000 mensen die hun eigen voertuigen gebruikten om pakketten bij het bedrijf te bezorgen, op de loonlijst van het bedrijf moesten worden gezet.

Frankrijk drukte

Het Franse hooggerechtshof oordeelde in maart 2020 dat het contract tussen Uber en zijn 28.000 chauffeurs in het land een arbeidscontract is.

Twee jaar later legde een Parijse rechtbank Deliveroo een boete op van € 75.000 ($ 405.000) voor “zwarte arbeid”, omdat de freelance chauffeurs als werknemers hadden moeten worden geclassificeerd.

Deliveroo is in beroep gegaan tegen de uitspraak.

Kleine winsten in Italië

In december 2021 kwamen voedselbezorgers in Italië overeen miljoenen dollars uit te geven om de omstandigheden voor hun 20.000 passagiers te verbeteren om de dreiging van een boete van € 730 miljoen te vermijden.

De overgrote meerderheid van de chauffeurs wordt echter nog steeds beschouwd als onafhankelijke contractanten, en slechts een minderheid van de Just Eat-chauffeurs heeft een contract dat hen recht geeft op een minimumloon.

Platform scoort in België

Hoewel de recente uitspraak over het algemeen in het voordeel is van de arbeiders, zijn er ook overwinningen aan de andere kant.

In België hebben twee rechterlijke uitspraken sinds 2021 de bewering van Deliveroo en Uber ondersteund dat hun passagiers en chauffeurs onafhankelijke contractanten zijn en geen werknemers.

Tegen beide besluiten is beroep aangetekend.

De druk in de hele EU

De Europese Commissie heeft in december 2021 een voorstel onthuld om ongeveer vijf miljoen platformwerkers in haar 27 lidstaten te helpen hun arbeidsstatus te bepalen.

Die criteria omvatten of een app loonniveaus voor werknemers specificeert, eisen stelt aan hun uiterlijk of hun vermogen beperkt om een ​​baan te weigeren.

De ontwerpregels werden in februari goedgekeurd door Europese parlementariërs, maar moeten nog worden goedgekeurd door de lidstaten.

Californisch

De regering van de Amerikaanse president Joe Biden in 2021 blokkeerde regels die waren uitgevaardigd onder de voormalige Amerikaanse president Donald Trump en die zouden hebben voorkomen dat giganten het minimumloon of overuren eisen, wat wijst op mogelijke voordelen voor de bescherming van werknemers.

Californië stond centraal in een strijd tussen platforms en wetgevers.

In 2019 stemden staten om werknemers in de gig-economie te erkennen als werknemers, maar digitale reuzen, waaronder Uber en Lyft, financierden een referendum dat hen een jaar later effectief ten val bracht, in een beweging die deze week door een hof van beroep werd bevestigd.

Brazilië vecht tegen ‘slavenarbeiders’

De uiterst linkse president van Brazilië, Luiz Inacio Lula da Silva, heeft verklaard dat werken voor bedrijven als Uber, taxibedrijf 99 of voedselbezorgdiensten iFood en Rappi “grenst aan slavenarbeid” en beloofde hervormingen.

In Sao Paulo heeft de regering een Uber-concurrent onthuld die deze maand van start gaat en chauffeurs een groter percentage van de inkomsten zal opleveren.

China mengt zich in de strijd

Het Chinese ministerie van Transport vroeg het land in december 2021 om antwoorden van Uber, Didi en andere platforms om de omstandigheden en lonen voor hun werknemers te verbeteren.

– AFP