Na de catastrofale overstromingen in Duitsland kwam er kritiek op het waarschuwingssysteem. Hoe kon een overstroming zo plotseling komen en de bewoners van de getroffen plaatsen schokken – ook al hadden onderzoekers een paar dagen eerder op het gevaar gewezen?
In het debat over hoe de civiele bescherming kan worden verbeterd, ligt de focus op ‘mobile broadcasting’-methoden. Dit is een technisch waarschuwingssysteem dat waarschuwingen naar elke mobiele telefoon kan sturen: mobiele telefoon, maar sommige smartwatches ondersteunen ook cell broadcasting. Zelfs als het via cellulaire communicatie wordt verzonden, is cellulaire uitzending geen sms, maar een afzonderlijke vorm van communicatie.
Bijna alle moderne smartphones ondersteunen de technologie erachter – ongeacht in welk land ze worden gebruikt. In een noodgeval verschijnt de melding bijna volledig scherm op alle apparaten in het geselecteerde gebied. Er klinkt ook een waarschuwingstoon. Dit zorgt ervoor dat niemand een melding mist.
Sinds de jaren 00 gebruiken veel landen de cell broadcast-methode om inwoners te waarschuwen voor gevaarlijke situaties.
“Presidential Memorial” bij de Amerikaanse den
In de Verenigde Staten is er een zogenaamd “Wireless Emergency Alert”. Deze komen in verschillende niveaus – de hoogste is “President Alert”, die niet kan worden uitgeschakeld.
In de VS wordt regelmatig gebruik gemaakt van mobiele omroep: inwoners van kwetsbare gebieden worden bijvoorbeeld gewaarschuwd voor orkanen of andere natuurrampen. Dit systeem is ook gebruikt bij het zoeken naar terroristen en kinderontvoerders. Tijdens de pandemie van het coronavirus werd het systeem gebruikt om het publiek te informeren over beperkingen en avondklokken.
In januari 2018 veroorzaakte het systeem een vals alarm – toen miljoenen Amerikanen een bericht kregen dat een raket Hawaï naderde. Het bericht bleek een technische fout te zijn.
Zo werkt het in de Europese Unie
In 2018 vaardigde de EU een richtlijn uit over een noodwaarschuwing. Tegen 2022 moeten alle EU-landen hun burgers een waarschuwingssysteem bieden dat de meeste mensen in een regio tegelijkertijd kan bereiken.
Verschillende landen hebben dit al geïmplementeerd. Zo bestaat in Nederland sinds 2012 het systeem NL-Alert en bereikt daarmee meer dan 90 procent van de bevolking via mobiele omroep. Tegelijkertijd wordt informatie weergegeven op het digitale informatiescherm.
En hoe zit het in Duitsland?
De federale overheid vertrouwde tot nu toe op aparte oplossingen zoals de Nina-app, die moet waarschuwen bij een ramp. In tegenstelling tot mobiel uitzenden bereikt de app echter minder burgers – alleen degenen die hem eerder hebben gedownload.
Armin Schuster, voorzitter van het Federaal Bureau voor Civiele Bescherming en Rampenbestrijding, zei na de overstroming van de Deutschlandfunk dat de mogelijkheid van het gebruik van Cell Broadcast in Duitsland werd overwogen. Dit is echter een “zeer dure technologie”.
Al na de mislukte “Warntag” van 2020 wordt er gespeculeerd over de mogelijke introductie van Cell Broadcast in Duitsland. Op dat moment had het grote testwaarschuwingssysteem gefaald, veel testwaarschuwingen werkten niet.
Merkel staat open voor ‘mobiele omroep’
Bondskanselier Angela Merkel staat vandaag open voor mobiele uitzendingen. Hoewel dit een bestaand waarschuwingssysteem kan aanvullen, kan het het niet vervangen, zei hij. De Nina-app heeft bijvoorbeeld het voordeel dat hij functioneel blijft wanneer het mobiele netwerk niet beschikbaar is. Er zal echter naar het systeem worden gekeken, maar mobiele telefoonaanbieders in Duitsland bieden het nog niet aan.
NRW-premier Armin Laschet zei dat hij met mobiele telefoonaanbieders had gesproken. Er wordt echter ook erkend dat analoge waarschuwingssystemen zoals sirenes intensiever moeten worden gebruikt.
