BRUSSEL – In Europa is de minister die toezicht houdt op migratie een van de moeilijkste banen in de politiek. In België is de baan in handen van Sammy Mahdi, de zoon van een Irakese politieke vluchteling.

“Dit is niet de gemakkelijkste baan, en ook niet de meest plezierige baan”, vertelde Mahdi aan AFP op zijn ministerieel kantoor in Brussel.

“Bevel geven om het gebied te verlaten, iemand vertellen ‘je bent gekomen, maar je kunt niet blijven’ is niet de vriendelijkste boodschap. Maar het is wel nodig”, aldus de 33-jarige middenvelder.

De boodschap van nultolerantie heeft Mahdi in de schijnwerpers gezet in dit taalkundig verdeelde land en werd lastiggevallen door zijn tegenstanders op sociale media.

Voordat Mahdi aantrad, was hij weinig bekend buiten Nederlandstalig Vlaanderen, waar hij voor het eerst bekend werd als leider van de jeugdgroep van zijn partij nadat hij op een spelshow was verschenen met zijn hond Pamuk.

Van daaruit klom hij op in de gelederen van de CD&V-partij als een Belg van Arabische afkomst die niet aarzelde om harde boodschappen te brengen aan niet-blanke jongeren die de wet overtraden.

“Lieve rotzooi, we hebben er genoeg van”, schreef hij in november 2017 na een nacht van rellen in het centrum van Brussel na een WK-kwalificatiewedstrijd tussen Marokko en Ivoorkust.

Zijn botte minachting voor de groepen, voornamelijk uit Noord-Afrika, zorgde ervoor dat hij weinig vrienden had in de ruige omgeving van Brussel, maar het dreef hem naar Vlaanderen, de thuisbasis van hardline nationalistische partijen op het gebied van migratie.

In 2019, als stadsambtenaar in Vilvoorde, liep hij als een verrassende kandidaat voor partijvoorzitter en verloor hij nipt, waardoor hij de politieke last kreeg om een ​​federale ministeriële baan te vinden, de opvolger van de nationalistische provocateur Theo Francken.

De eerste golf van controverse kwam afgelopen zomer, toen Mahdi werd bekritiseerd vanwege zijn compromisloze aanpak van hongerstakingen door migranten zonder papieren, wat links woedend maakte en de regerende zevenpartijencoalitie opschudde.

In januari werd Mahdi opnieuw het onderwerp van kritiek nadat hij de uitzetting had aangekondigd van een Marokkaanse priester die beschuldigd werd van “extremisme” en “inmenging” in België.

De imam, Mohamed Toujgani, is al 40 jaar een figuur in de Marokkaanse gemeenschap en dient tot 2021 in een van de grootste gebedshuizen van het land, de Al-Khalil-moskee in de Brusselse gemeente Molenbeek.

Hoewel hij later spijt had van zijn opmerkingen en zijn excuses aanbood, had de imam zijn volgelingen in 2009 opgeroepen om “de zionisten te verbranden”, tegen de achtergrond van het Israëlisch-Palestijnse conflict.

Maar Mahdi zei dat hij zijn uitzettingsbesluit baseerde op inlichtingenrapporten waarin hij werd beschreven als een radicale prediker die een gevaar vormt voor de nationale veiligheid.

Verrader

Voor sommigen leek de actie willekeurig. Toujgani, die in Marokko is en de facto verhinderd is om naar zijn familie in België terug te keren, is zelfs nooit ondervraagd, zei zijn advocaat.

Na het nieuws werd Mahdi door sommigen aan de kaak gesteld als een “verrader” van zijn gemeenschap, verwijzend naar zijn Arabisch-islamitische afkomst.

Geprikkeld pakte Mahdi opnieuw zijn pen om te schrijven over zijn roots “die helemaal naar Bagdad gingen” en de opleiding die hij kreeg van zijn vader, die eind jaren zeventig de dictatuur van Saddam Hoessein ontvluchtte.

“Hij leerde me altijd om een ​​persoon niet te beoordelen op basis van zijn religie of de kleur van zijn huid, maar op basis van zijn daden”, schreef Mahdi, die zich uitsprak tegen alle vormen van “communitarisme”.

Zijn vader, zei hij tegen AFP, weigerde hem zelfs Arabisch te leren, wat hij niet sprak. Hij was opgeleid in het Nederlands, zijn moedertaal.

Mahdi is kritisch over wat hij ziet als cliëntelisme van politici die een oogje dichtknijpen voor wat er in de migrantengemeenschap gebeurt in ruil voor stemmen, een prikkelende strategie in een land waar stemmen verplicht is.

Hij zei dat deze vorm van politiek patronage wordt beoefend door “bijna alle partijen” en een obstakel is geworden voor integratie door blinde terugtrekking in identiteitspolitiek in immigrantengemeenschappen toe te staan.

Vandaag, zei hij, “zijn veel mensen van allochtone afkomst het beu om behandeld te worden als stembiljetten die gemakkelijk te verzamelen zijn” en willen niet langer dat het “Ali-penning” hen vertegenwoordigt.

Hoe het ook zij, “Ik ben geen Ali-token”, zei hij.

“De enige gemeenschap die ik wil vertegenwoordigen, is de Belgische gemeenschap en al haar inwoners in hun diversiteit. Grote diversiteit vanuit dezelfde culturele achtergrond.”