Het produceren van duurzame en gemakkelijk aanpasbare goederen om het verbruik van hulpbronnen te beperken, is een basisprincipe van een circulaire economie. Een doordachte benadering die Afrika al lang volgt, volgens Jocelyne Landry Tsonang, vertegenwoordiger en adviseur van het African Circular Economic Network voor Kameroen, en die ze probeert te versterken om beter deel te nemen aan de hulpbronneneconomie.

Wat zijn de voordelen van een circulaire economie?

Jocelyne Landry Tsonang Het is een economisch model dat materie zo lang mogelijk in omloop houdt. Het is gebaseerd op drie belangrijke pijlers. Eerste, « afval en vervuiling ontwerpen », bestaat uit het vermijden van het ontstaan ​​van afval en vervuiling door het productontwerp. Dan moet je het zo lang mogelijk kunnen volhouden. Ten slotte, de derde pijler, moeten we het natuurlijke systeem regenereren. Vermijd hiervoor verspilling zoveel mogelijk en kijk als die er is hoe je waarde kunt geven. Kortom, vanaf productontwerp moet je nadenken over de levenscyclus, de waardeketen, het is heel belangrijk.

Wat is de realiteit van de circulaire economie in Afrika?

Circulaire economieën zijn niets nieuws in Afrika. In tegenstelling tot meer ontwikkelde samenlevingen, hebben Afrikanen het altijd bewust of onbewust toegepast, waarbij ze verspilling vermijden, reparatie, hergebruik en het delen van objecten en materialen bevorderen. Maar vandaag, met de opkomst van de middenklasse en de snelle verstedelijking, wordt het continent geconfronteerd met bepaalde problemen.

“Een circulaire economie bevordert innovatie, het creëren van banen en het oplossen van gezondheids- en milieuproblemen”

Is de regering zich terdege bewust van de noodzaak om deze natuurlijke beweging in Afrika te versterken door een circulaire economiemodel te bevorderen?

De African Alliance for a Circular Economy is in 2016 opgericht door de regeringen van Rwanda, Zuid-Afrika en Nigeria. Tegenwoordig heeft het acht landen en nog veel meer die hun wens hebben uitgesproken om lid te worden. Tussen het uiten van belangen ten aanzien van het Bondgenootschap en de beleidsontwikkeling ter plaatse blijft de kloof echter zeer groot.

Politici hebben de circulaire economie niet als een prioriteit beschouwd. Voor hen liggen de prioriteiten elders, in de gezondheidszorg, het onderwijs, de essentiële diensten… Maar deze redenering is een grote vergissing. Omdat de circulaire economie de mens centraal stelt, innovatie aanmoedigt, veel banen creëert en gezondheids- en milieuproblemen oplost. Het Afrikaanse continent heeft er belang bij om te evolueren naar een model van een circulaire economie. Daar is echter wel politieke wil voor nodig.

De overgang naar dit model lijkt steeds belangrijker te worden voor Afrikaanse steden met een groeiende bevolking en zeer kwetsbaar voor klimaatverandering.

Afrikaanse steden hebben er alles aan om de principes van de circulaire economie in hun planning te integreren. Omdat ze, in tegenstelling tot westerse steden, nog in een embryonale staat verkeren. Deze evolutie is echter gemakkelijker te realiseren tijdens het ontwerp van de stad dan eenmaal gebouwd.

Zou de staat niet de ontwikkeling van deze noodzakelijke circulaire economie moeten reguleren?

Voor de hand liggend. Momenteel zijn op het Afrikaanse continent veel kleine bedrijven betrokken bij activiteiten die verband houden met de circulaire economie. Maar in veel landen worden ze niet ondersteund: er is geen stimuleringsbeleid om hun ontwikkeling te bevorderen. Staten hadden hun rol moeten spelen door wetgevende, regelgevende en normatieve kaders vast te stellen die het concurrentievermogen van ondernemingen met een circulair model bevorderen. En een gezond en corruptievrij kader.

“Jongeren moeten circulariteit in hun praktijk integreren om de consumptiekeuzes, oriëntaties, producties van morgen te sturen”

Ze moeten zichzelf ook de middelen geven om de acties die ze ondernemen uit te voeren. Zo hebben veel Afrikaanse landen toegezegd plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik te verbieden. Maar veel landen hebben moeite om dit verbod af te dwingen. Er zijn politieke maatregelen genomen, maar geen dwangmaatregelen om deze af te dwingen. Omdat de prioriteiten ergens anders liggen.

Kan de stad dingen laten gebeuren?

Met decentralisatie, die bijna overal in Afrika toeneemt, kunnen steden, die dus meer autonoom worden en kleinere territoria hebben dan door de staat worden gecontroleerd, gemakkelijker beslissingen nemen die een sneller effect hebben op de bevolking. . Ze kunnen publiek-private samenwerkingen aangaan waarmee ze beter vooruit komen, want alleen zijn is moeilijk.

Is investeren in milieuwaardeneducatie, toepassing van ecosignalen ook niet belangrijk?

Bewustwording van het publiek is erg belangrijk, anders hebben de genomen maatregelen geen effect. Lokale verenigingen hebben hierin een sleutelrol: ze fungeren als een doorgeefluik en kunnen helpen bij het ontwikkelen van gemeenschapsoplossingen. Ook is het belangrijk om de circulaire economie van meet af aan in het onderwijs te integreren. Het is daarom belangrijk om toekomstige consumenten en producenten op te leiden. Jongeren moeten circulariteit integreren in hun dagelijkse praktijk, zodat het een reflex wordt en richting geeft aan de consumptie-, oriëntatie- en productiekeuzes van morgen.

Je handhaaft een inclusieve benadering van de transitie naar een circulaire economie. Wat betekent het ?

Een inclusieve benadering houdt in dat alle componenten van duurzaamheid in aanmerking worden genomen: economisch, sociaal, ecologisch en vooral menselijk, een belangrijke dimensie die we vaak over het hoofd zien. Ook de private sector speelt een belangrijke rol, evenals ontwikkelingspartners. Deze verandering vraagt ​​ook om samenwerking tussen Noord en Zuid. Vooral omdat de circulaire economie een manier is om illegale immigratie terug te dringen door banen te scheppen, door te zorgen voor een gezonde en prettige leefomgeving in het Zuiden.