Geschiedenisjournalist Andrew Southam belicht ’s werelds beroemdste prehistorische monument, het onderwerp van de allereerste nationale museumtentoonstelling.

Er is nog nooit een nationaal museum geweest dat de beschavingen onthult van de mensen die Stonehenge bouwden en aanbaden.

Nu onthullen de baanbrekende tentoonstellingen van het British Museum prehistorische samenlevingen, niet alleen mysterieuze rituelen, maar ook technologie, gereedschappen, sociale verandering en relaties met continentale gemeenschappen.

Mensen die leefden aan het einde van het stenen tijdperk, het neolithicum genaamd, tussen 4900 voor Christus en 2000 voor Christus begonnen stenen en houten monumenten te bouwen in heel Engeland, Ierland en Europa.

Vandaag de dag zijn er nog meer dan duizend steencirkels, die zich uitstrekken van Wales tot de Orkney-eilanden in Schotland en van de Carnac-stenen in Noord-Frankrijk tot de tempels van Malta.

Stonehenge is de grootste, gevolgd door Avebury en Stanton Drew in Somerset.

Toonaangevende Europese galerijen hebben 430 schatten uitgeleend om deze wereld tot leven te brengen.

Verbluffende objecten omvatten een kaart van het vroegst bekende universum, de Nebra Sky Disc.

Dit wonder werd ontdekt in Duitsland, dat volgens experts een astronomische klok of kalender is, die Cornish lood combineert met kennis uit het moderne Scandinavië, de Middellandse Zee en Egypte.

De volgende zijn twee van de slechts vier gouden kegelvormige hoeden gedragen door neolithische priesters en priesteressen in zonaanbidding, de gouden Schifferstadt-hoed uit Zuidwest-Duitsland en de Avanton-kegel uit Frankrijk.

Geen van deze edelstenen kwam eerder naar Engeland. Britse voorwerpen omvatten een fijn bewerkte dolk uit Bush Barrow, een begraafplaats in 2000 voor Christus in de buurt van Stonehenge.

Aan het gevest van de dolk waren duizenden gouden noppen gemaakt door ofwel een kind met een perfect gezichtsvermogen of een zeer bijziende volwassene. En het goud komt uit Ierland met een in Bretagne gemaakte dolk.

Het meest oogverblindend was de voorheen onzichtbare houten cirkel buiten Norfolk. In 1998 kwam er een ring van eikenstronk tevoorschijn uit het bewegende zand aan de kust van Norfolk.

In het midden staat een grote omgevallen boom die mogelijk is gebruikt om lijken te leggen – de lokale bevolking dacht dat de vogels het vlees konden pakken!

De site, genaamd Stonehenge of the Sea of ​​Seahenge, dateert uit 2049 voor Christus. Deze artefacten bieden een verleidelijke glimp van het leven in de late steentijd.

Neil Wilkin, curator van het British Museum, zei dat de tentoonstelling “gaat over de mensen die het monument hebben gebouwd en aanbeden, maar ook over een verhaal dat de vlakte van Salisbury en zelfs Engeland overstijgt en tot diep in continentaal Europa reikt.

Het mysterie en de eeuwige betekenis van Stonehenge kan alleen volledig worden begrepen door de omringende wereld in kaart te brengen die dit mogelijk maakt.”

Een jager-verzamelaarsstam arriveerde ongeveer 10.000 jaar geleden te voet uit het huidige België voordat de tsunami Groot-Brittannië van Europa scheidde.

Een tweede immigratiegolf kwam 6000 jaar geleden uit het hedendaagse Turkije met zaden en vee, waarbij de landbouw het begin van de neolithische periode markeerde.

Deze neolithische mensen kozen de vlakten van Salisbury als een heilige plaats van aanbidding en begrafenis en begonnen 5000 jaar geleden met het oprichten van monumenten. Waarom hier? Het mysterie blijft.

Ze bouwden en herbouwden Stonehenge vele malen in de loop van 1500 jaar – ongeveer dezelfde tijd tussen het Romeinse Engeland en vandaag.

Een grote gracht vormde de eerste grote constructie. Toen, in 3200 voor Christus, kwamen de blauwe stenen die drie ton wogen uit de bergen van Zuid-Wales Preseli.

Hoe werden de stenen 200 mijl naar Wiltshire gebracht? Misschien over het water of meer, misschien met een slee tijdens een 60-daagse reis.

De middeleeuwse kroniekschrijver Geoffrey van Monmouth geeft een alternatieve verklaring. Hij beweert dat de denkbeeldige tovenaar van koning Arthur, Merlijn, de stenen op magische wijze uit Ierland heeft gestuurd!

De volgende grote constructie werd 500 jaar later gevolgd met grote platen van harde lokale zandsteen, sarsen genaamd, verscheept vanuit de Marlborough Downs.

Steenwerkers vormden dit multi-ton monster in een grote cirkel rond de originele blauwe rots door een deuropening toe te voegen die vandaag de dag een betoverend tafereel vormt. De Egyptische Sfinx en de Grote Piramide werden tegelijkertijd gebouwd, 2500 voor Christus.

Experts denken dat de bouwers uit het hele VK kwamen. Een tijdelijke basis in het nabijgelegen Camp Durrington toont 1000 huizen, de grootste nederzetting in Noord-Europa.

Welke krachten organiseren 4.000 analfabeten in een gemeenschappelijk bedrijf wanneer de bevolking slechts in de duizenden is? Werden ze bevolen door het equivalent van de farao’s of geleid door religie?

Niemand heeft een zeker antwoord of kan het ware doel van de cirkel gemakkelijk uitleggen.

De uitlijning van de rotsen die de midzomerzonnewende vastleggen, suggereert aanbidding van de zon en de sterren, maar waarom is onduidelijk.

Hoewel er aanwijzingen zijn voor begraafplaatsen, zijn er ook andere mogelijkheden zoals plaatsen van associatie met het hiernamaals, plaatsen van genezing, pelgrimsoorden of gedenktekens.

Hoewel de puzzel misschien nooit zal worden opgelost, waarom stopten de activiteiten in Stonehenge rond 1500 voor Christus?

Samenlevingen uit het stenen tijdperk maakten plaats voor de bronstijd tussen 2500 voor Christus en 800 voor Christus met een derde golf van immigrantenboeren die uit Midden-Europa kwamen en die de bekers werden genoemd vanwege hun kenmerkende glazen aardewerk.

Nieuwe sociale en religieuze praktijken ontstonden met metaalbewerking ter vervanging van stenen werktuigen en deze nieuwe mensen haalden de neolithische gemeenschap in.