GENT, België — Kijk goed, en een paneel aan de onderkant van het schitterend gerestaureerde Lam Gods heeft nog steeds de oude vernis, net naast de levendige kleuren die tot leven zijn gekomen in een van de meest iconische kunstwerken van het Westen.

Het lijkt ouder dan de rest van het werk uit het begin van de 15e eeuw, maar in feite is het bruinere paneel een kopie uit de jaren 40 – en een herinnering aan een van de grootste onopgeloste kunstmisdrijven aller tijden: de diefstal van het Rechters panel. , geschilderd door de Vlaamse Primitief Jan Van Eyck, wiens werk het grootste museum ter wereld siert.

De restaurateur wil geen kopie verstrekken van dezelfde wijzigingen als de andere panelen die tot nu toe zijn opgeschoond.

“We hebben ervoor gekozen om de patina te verlaten, juist om mensen duidelijk te laten zien dat dit een kopie is, niet de originele Van Eyck”, zei kanunnik Ludo Collin van de Sint-Baafskathedraal in Gent voorafgaand aan de opening van een nieuw bezoekerscentrum dit weekend.

De echte Justice Fair zou overal kunnen zijn, en bijna een eeuw later heeft Gent nog steeds een officier van justitie en twee politierechercheurs die belast zijn met het oplossen van misdaden. En door de jaren heen hebben ze hulp gekregen – meestal ongevraagd – van amateur-detectives, variërend van voormalige politiecommissarissen tot taxichauffeurs, computerexperts en kinderboekenschrijvers.

Net als het schilderij zelf met zijn ingewikkelde details, stralend licht en religieuze subtiliteit, is het misdaadverhaal moeilijk te weerstaan.

Rechter Caroline Dewitte zei dat voordat de hoofdverdachte, Arsene Goedertier, een half jaar na de diefstal stierf aan een beroerte, ze mompelde: “Alleen ik weet waar het paneel is.” En dan is er nog de mysterieuze bewering in de laatste 14 chantagebrieven, die nooit werden verzonden, waarin Goedertier schreef dat “De Rechtvaardige Rechter zich op een plaats bevindt waar noch ik, noch iemand anders het kan aannemen zonder publieke aandacht te trekken.”

Om het mysterie nog groter te maken, ontdekte de politie die de kantoren van Goedertier doorzocht een reeks tot nu toe niet te ontcijferen afbeeldingen en vreemde acroniemen die mogelijk in verband zijn gebracht met de diefstal. “Het heeft het gevoel van The Da Vinci Code”, zei Dewitte.

In zijn lange geschiedenis werd het Lam Gods in de 16e eeuw bijna verwoest door beeldenstormers, na de Franse revolutie met paard en wagen naar Parijs gebracht, verkocht aan kunsthandelaren, bijna verbrand in een kathedraal in 1822 en gesloten tijdens Mijn Wereldoorlog om te ontsnappen Duitse onteigening.

Nadat de Rechtvaardige Rechters het overleefden, kwam het allemaal wat al snel de ‘dappere overval’ werd genoemd.

De verdwijning werd ontdekt op de ochtend van 11 april 1934, en kort daarna overstroomden menigten de gotische kathedraal, waardoor mogelijk belangrijk bewijsmateriaal werd vernietigd dat onderzoekers zou kunnen helpen.

‘Denk maar eens aan wat die kostbare eerste uren misschien verloren zijn gegaan’, zei Dewitte.

Toen arriveerde de eerste brief in het bisdom Gent, waarin 1 miljoen frank werd geëist, destijds een enorm bedrag, voor de veilige terugkeer van het paneel, en dreigde het werk te vernietigen als de autoriteiten niet meewerkten. De afperser stuurde zelfs een klein achterpaneel terug dat die nacht ook ontbrak, om zijn geloofsbrieven te bewijzen. Er volgden nog twaalf van dergelijke brieven en een 14e brief werd gevonden, nog niet gepost.

“Dit is een zaak waar mensen over fantaseren”, zegt Paul Drossens, de staatsarchivaris die nu het originele politiedossier onder zijn hoede heeft. In drie grote bestanden, in rood gemarkeerd met “Nooit vernietigen”, bevat het alles, van brieven, pleidooien voor hulp aan Scotland Yard en een openbare waarschuwing uit 1935 dat “het openbaar ministerie er zeker van is dat het paneel (paneel) niet is vernietigd en nodig heeft om te worden vernietigd.” om in dit land te worden opgespoord, en vooral in Gent en daarbuiten.”

Nooit.

Sinds een massale restauratie-inspanning op het 15 bij 3 meter hoge altaarstuk begon in 2012 – het verwijderen van oude vernislagen en overschilderen om Van Eyck-penseelstreken te onthullen – zei Dewitte: “Ik hoopte op de een of andere manier dat het tot een doorbraak zou leiden, omdat het zo triest is dat het paneelorigineel kan er geen deel van uitmaken. Het is niet gebeurd.”

Canon Collin heeft nog steeds hoop op wat hij liefkozend ‘het monster van Loch Ness van onze kathedralen’ noemt, omdat men denkt dat de panelen ergens in een groot gotisch gebouw verborgen zijn.

De autoriteiten willen er nu echter voor zorgen dat alle resterende panelen perfect beschermd zijn tegen diefstal en vocht. Als er iets ontbreekt in het nieuwe bezoekerscentrum, dan is het de enorme glazen kast die het publiek te ver weg houdt om een ​​van Europa’s grootste kunstwerken van dichtbij te bekijken.

“Het is goed beveiligd tegen diefstal. Maar ik ga niet zeggen hoe het werkt’, zei Collin. “Eén paneel is genoeg.”

———

Fotojournalist Virginia Mayo en videojournalist Mark Carlson droegen bij.